زغال خود سوز چیست
زغال خود سوز دارای مزایای زیادی است. اولا، زغال خود سوز سوختی پایدار و با قدرت حرارتی بالا است. این به معنای این است که می‌تواند به مدت طولانی سوخت و حرارت تولید کند.
زغال خود سوز که هم‌چنین به آن «زغال فشرده» نیز گفته می‌شود، یک نوع سوخت جامد است که از ضایعات گیاهی و چوب تولید می‌شود. این نوع زغال از طریق فشرده سازی و شکل دهی به مواد آلی طبیعی بدون اضافه کردن هیچ گونه مواد شیمیایی تولید می‌شود.
زغال خود سوز دارای مزایای زیادی است. اولا، زغال خود سوز سوختی پایدار و با قدرت حرارتی بالا است. این به معنای این است که می‌تواند به مدت طولانی سوخت و حرارت تولید کند. ثانیا، زغال خود سوز سوختی پاک و محیطی دوست است. زغال خود سوز تقریبا بدون دود و بدون مواد آلاینده سوخت می‌شود، که به معنای کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست است. هم‌چنین، زغال خود سوز سوختی قابل حمل و ذخیره است و می‌تواند به راحتی در مکآن‌های مختلف استفاده شود.
از زغال خود سوز در بسیاری از کاربردها استفاده می‌شود، از جمله برای گرمایش منازل و ساختمآن‌ها، آشپزی و پخت و پز، گریل کردن و باربیکیو، و هم‌چنین در صنایع مختلف مانند تولید انرژی و تولید آهن و فولاد.
به عنوان یک مصرف‌کننده، در هنگام خرید زغال خود سوز، بهتر است مطمئن شوید که زغال خود سوزی که خریداری می‌کنید، از منابع پایدار و مدیریت شده است و هیچ گونه مواد شیمیایی اضافی ندارد. هم‌چنین، برای سوختن زغال خود سوز، بهتر است از مکآن‌های بدون دود و با هوای خوب استفاده کنید و از ایمنی شخصی خود مطمئن شوید.
در برخی از کشور‌ها به اضافه کردن یک لایه از ترکیبات گوگردی و جرقه‌زا به پوشش رویی زغال امکان روشن کردن زغال بدون ژل آتش زا و مواد نفتی با مکانیزم فشفشه و روشن کردن رویه خارجی زغال امکان روشن کردن کل زغال را ایجاد می‌نماید که رویه کنترل شده و ایمنی را دارد و نظارت سازمان‌های ایمنی و استاندارد هر کشور تولید شده و به مصرف‌کننده ارائه می‌شود.
زغال خودسوز چیست
زغال خودسوز یک نوع زغال جدید است که با فناوری نوین ساخته شده و بدون دود و بدون بو می‌سوزد. این زغال برای پخت و پز مناسب است و نیازی به باد زدن ندارد. زغال خودسوز با حذف هیدروژن و اکسیژن از زغال معمولی تولید می‌شود و به همین دلیل به شدت علاقه‌مند به جذب اکسیژن است. با جذب اکسیژن از محیط، زغال خودسوز با یک جرقه روشن می‌شود و تا مدت طولانی ماندگار می‌ماند.
زغال خود سوز طبق آنچه در ایران تعریف شده نمی‌باشد و متاسفانه برخی از سواستفاده گران در تولید زغال با اضافه کردن مواد نفتی و ضایعات پتروشیمی یا ضایعات الکل به زغال موجب آلوده نمودن زغال به مواد سمی و خطرناک شده که در هنگام سوختن با آزاد کردن گازها سمی باعث ایجاد سمیت در کباب می‌شود. استفاده از زغال در پخت و پز و گریل به‌خاطر طعم خوبی که زغال چوب به غذا می‌دهد و مورد توجه قرار می‌گیرد که حال با اضافه کردن مواد شیمیایی و پتروشیمی و ضایعات پتروشیمی به زغال (آنچه که در ایران رواج دارد) باعث عدم اطمینان مصرف‌کننده از رسالت واقعی زغال چوب می‌شود.
نحوه ساخت زغال خودسوز
فرآیند ساخت زغال خودسوز یا زغال فشرده به صورت کلی شامل چند مرحله است. در ادامه به صورت خلاصه به شرح این مراحل می‌پردازیم:
1. جمع‌آوری مواد اولیه:
ابتدا باید مواد اولیه مانند ضایعات گیاهی و چوب را جمع‌آوری کنید. این مواد می‌توانند از منابع مختلف مانند جنگل‌ها، کشاورزی و صنعت باشند.
2. خرد کردن:
مواد جمع‌آوری شده باید خرد شوند تا به اندازه‌های کوچک‌تر برسند. این کار می‌تواند با استفاده از تراشه‌سازها، آسیاب‌ها و دستگاه‌های دیگر انجام شود.
3. خشک کردن:
پس از خرد کردن، مواد باید خشک شوند تا رطوبت آن‌ها کاهش یابد. این مرحله می‌تواند به وسیله خشک‌کن‌های هوای گرم، خشک‌کن‌های نوری یا خشک‌کن‌های صنعتی صورت بگیرد.
4. مخلوط کردن:
مواد خشک شده باید با یک‌دیگر مخلوط شوند تا ترکیب یک‌نواختی داشته باشند. برای این کار از میکسرها و آسیاب‌های مخصوص استفاده می‌شود.
5. فشرده‌سازی:
مخلوط مواد خشک شده باید فشرده شود تا به شکل زغال فشرده درآید. این مرحله می‌تواند با استفاده از دستگاه‌های فشرده‌سازی هیدرولیکی یا مکانیکی صورت بگیرد.
6. خشک کردن نهایی:
پس از فشرده‌سازی، زغال خشک شده باید به صورت نهایی خشک شود تا رطوبت آن کاهش یابد. این مرحله می‌تواند با استفاده از خشک‌کن‌های صنعتی یا در دمای محیط انجام شود.
7. بسته‌بندی و عرضه به بازار:
زغال خشک و فشرده شده باید در بسته‌بندی مناسب قرار گیرد و به بازار عرضه شود. این بسته‌بندی ممکن است شامل کیسه‌های پلاستیکی، کارتن‌ها یا بسته‌بندی‌های دیگر باشد.
به طور کلی، فرآیند ساخت زغال خودسوز نسبتا ساده است و می‌توان با استفاده از تجهیزات ساده و مواد اولیه قابل دسترس، زغال خودسوز تولید کرد.
مزایای زغال خودسوز
زغال خودسوز یک منبع انرژی بسیار مفید است و دارای مزایای زیادی است. برخی از این مزایا عبارتند از:
قابلیت تولید حرارت بالا: زغال خودسوز دارای قدرت حرارتی بسیار بالا است و می‌تواند در گرم کردن فضاهای بزرگ و کوچک، گرمایش آب و تولید بخار استفاده شود.
قابلیت حمل و نقل آسان: زغال خودسوز به دلیل فشرده‌سازی و خشک شدن، به راحتی قابل حمل و نقل است. این امر امکان استفاده از آن در مناطق دورافتاده و بدون دسترسی به شبکه برق را فراهم می‌کند.
قیمت مناسب: زغال خودسوز به دلیل استفاده از مواد اولیه قابل دسترس و فرآیند ساده تولید، نسبت به سایر منابع انرژی مانند گاز طبیعی و نفت قیمتی مناسب‌تر دارد.
پایداری و طول عمر طولانی: زغال خودسوز دارای طول عمر طولانی است و می‌تواند برای مدت زمان طولانی‌تری نسبت به سایر منابع انرژی استفاده شود.
کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی: استفاده از زغال خودسوز می‌تواند به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی مانند نفت و گاز طبیعی کمک کند و در نتیجه به حفظ محیط زیست و کاهش انتشار گازهای گل‌خانه‌ای کمک کند.
قابلیت استفاده در صنایع مختلف: زغال خودسوز می‌تواند در صنایع مختلف مانند صنعت فولاد، سیمان، آجرپزی و غیره استفاده شود و نیازهای حرارتی این صنایع را تامین کند.
موجودیت و جایگزینی آسان: زغال خودسوز برخلاف سایر منابع انرژی مانند نفت و گاز، به راحتی قابل تولید و جایگزینی است و در صورت نیاز می‌تواند به سرعت تولید شود.
به طور کلی، زغال خودسوز یک منبع انرژی اقتصادی، قابل حمل و پایدار است که می‌تواند در صنایع و خانه‌ها برای تامین نیازهای حرارتی استفاده شود.
مضرات زغال خودسوز
استفاده از زغال خودسوز همراه با برخی مشکلات و مضرات است که عبارتند از:
• آلودگی هوا:
زغال خودسوز هنگام سوختن می‌تواند گازهای آلاینده‌ای مانند دی اکسید کربن، سولفور دی اکسید و نیتروژن اکسید را تولید کند. این گازها می‌توانند منجر به آلودگی هوا و ایجاد مشکلات تنفسی شوند.
• ایجاد خطر حریق:
زغال خودسوز در صورت استفاده‌ی نادرست و عدم رعایت اصول ایمنی، می‌تواند خطر حریق را افزایش دهد. این موضوع می‌تواند به خسارات جسمانی و مالی منجر شود.
• تولید ذرات معلق:
سوخت زغال خودسوز ممکن است ذرات معلقی را تولید کند که می‌توانند به صورت آلاینده‌های هوا عمل کنند و برای سلامتی انسان‌ها مضر باشند.
• انتشار گازهای گل‌خانه‌ای:
سوخت زغال خودسوز حاوی کربن است و هنگام سوختن می‌تواند گازهای گل‌خانه‌ای مانند دی اکسید کربن را تولید کند. این گازها به گرم شدن زمین و تغییرات اقلیمی منجر می‌شوند.
• مصرف آب بالا:
فرایند استخراج و تولید زغال خودسوز نیاز به مصرف آب بالا دارد. این موضوع می‌تواند منابع آبی را تهدید و در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند، مشکلاتی ایجاد کند.
• تولید پسماندهای زباله:
استفاده از زغال خودسوز منجر به تولید پسماندهای زباله می‌شود که نیاز به مدیریت و دفع صحیح دارند. اگر این پسماندها به درستی مدیریت نشوند، می‌توانند به آلودگی آب و خاک منجر شوند.
تولید زغال خود سوز از طریق اضافه کردن الکل به زغال چوب یک کار غیر ایمن و بسیار خطرناک بوده که موجب ایجاد آتش سوزی در انبار‌ها و مکان نگهداری از این نوع زغال شده است ؛ در هنگام روشن کردن به علت جمع شدن بخارات الکل متانول در بسته‌بندی و فراریت زیاد الکل مایع بر روی زغال موجب اشتعال سریع و حالت انفجاری شده که موجب حوادث غیرقابل جبرانی مانند سوختی دست و صورت افراد شده است.
به طور کلی، استفاده از زغال خودسوز همراه با مشکلات زیست‌محیطی و بهداشتی است که باید با رعایت اصول ایمنی و استفاده بهینه، این مشکلات کاهش یابند. هم‌چنین، استفاده از منابع انرژی پاکتر و دوست‌دار محیط زیست همواره توصیه می‌شود.
کاربرد زغال خود سوز
برخی از کاربردها و مزایای زغال خود سوز عبارتند از:
پخت و پز: زغال خود سوز برای باربیکیو، تهیه‌ی کباب و سایر غذاهایی که به آتش نیاز دارند، مناسب است. این زغال پس از روشن شدن اولیه، تا مدت طولانی روشن می‌ماند و نیاز به باد زدن ندارد. هم‌چنین این زغال بدون دود، بو و گاز است و روی طعم غذا تاثیر نمی‌گذارد.
قلیان: برخی افراد از زغال خود سوز برای قلیان کشیدن نیز استفاده می کنند. این زغال باعث می شود قلیان شما بو نگیرد و دود کم‌تری داشته باشد. هم‌چنین این زغال ماندگارتر است و نیاز به تعویض ندارد. البته استفاده از زغال خودسوز جهت قلیان به دلیل داشتن مواد شیمیایی موجود در زغال( متانول و...) ممکن است باعث احراض از جمله سر درد و بی حالی گردد.
صنعت: زغال خود سوز در صنایع مختلف نظیر فولادسازی، لعاب کاری، سرامیک سازی و غیره نیز کاربرد دارد. این زغال با دمای بالا، قابلیت جذب اکسیژن و عدم تولید خاکستر، محصولات با کیفیت‌تر و تمیزتر را ارائه می‌دهد.
زغال خود سوز در ایران
طی چند سال گذشته افراد سودجو و نا‌آگاه با سواستفاده از نبود قوانین محکم و یا بازدارنده و عدم نظارت بر مصرف زغال اقدام به ابداع نوع جدیدی از زغال به نام زغال خود سوز نموده‌اند که با اضافه کردن ضایعات پتروشیمی و نفتی به داخل بسته‌بندی زغال طبیعی، دست به یک کار خطرناک و نا‌ایمنی زده‌اند که موجب خسارت و حوادث غیرقابل جبران برای مصرف‌کننده شده‌اند. فرآیند تولید این نوع زغال که مواد پتروشیمی مانند متانول و ضایعات الکل و پتروشیمی را هنگام بسته‌بندی به صورت مایع داخل بسته زغال می‌ریزند و به مرور زمان جذب زغال می‌شود، از چند جهت موجب ضرر‌های مادی و معنوی می‌گردد. از ضررات زغال خود با سوخت که در ایران به عنوان زغال خود سوز نامگذاری شده است، می‌توان به این موارد حائز اهمیت اشاره کرد:
متانول محصولی سمی و خطرناک است، که با نفوذ به زغال باعث ایجاد آلدئید‌های سرطان‌زا در بدن گشته و هنگام روشن کردن زغال به صورت کامل از آن خارج نشده و در هنگام کباب کردن جذب گوشت شده و موجب سمی شدن و ایجاد سرطان می‌شود.
الکلی که در داخل بسته محصور شده به علت گرما و مرور زمان تبخیر گشته و در داخل بسته جمع شده و یک بسته زغال با خاصیت انفجار را تشکیل می‌دهد که با کوچک‌ترین ضربه و یا جرقه‌ای منفجر شده و باعث آتش‌سوزی در انبار فروشنده می‌گردد و گزارش‌های زیادی از این گونه حوادث طی سالیان گذشته منتشر شده است. پیشنهاد می‌گردد از محصولات ژل آتش‌زا استاندارد استفاده گردد که با دارا بودن نشان استاندارد و تائیدیه سازمان استاندارد و سازمان دارو و غذا، قابل اطمینان و تحت کنترل می‌باشد.
از آنجایی که در دنیا از زغال خود سوز طبق تعریفی که در اول مقاله انجام شد به عنوان یک محصول خوب و ایمن نام برده می‌شود، اما در کشور ما برخی از سواستفاده‌گران، زغال طبیعی مخلوط با سوخت و مواد خطرناک قابل انفجار را به عنوان زغال خود سوز معرفی نموده‌اند که به علت خواص تبخیر پذیری زیاد مواد نفتی و پتروشیمی که داخل بسته ریخته شده، به مرور زمان تبخیر شده و از بسته زغال خارج می‌گردد. مشتری با این تصور که یک بسته زغال با قابلیت خود اشتغالی دارد و نیاز به ژل آتش‌زا جهت روشن کردن آن ندارد و بهای بیشتری پرداخت کرده، پس از باز کردن بسته متوجه می‌شود که مواد داخل آن تبخیر گشته و عملاً زغال قابل اشتعال نیست که موجب ضرر به مصرف‌کننده و طبیعت می‌گردد.
انبار داری این محصول بسیار پر ریسک بوده و طی سالیان گذشته حوادث و آتش‌سوزی‌های زیادی در انبار‌های دپوی کالا گزارش شده است از آنجایی که توزیع‌کنندگان محصولات زیاد و متنوعی را در انبار خود نگهداری می‌کنند، در صورت آتش‌سوزی به علت وجود چنین کالا‌ی خطرناک و نا‌ایمنی در انبار درجه ریسک خود در بیمه آتش‌سوزی را افزایش داده و شرکت‌های بیمه بابت وجود چنین کالایی از پرداخت خسارت به بیمه‌کننده، خودداری می‌نماید.
لذا پیشنهاد می‌گردد شرکت‌های پخش قبل از این که تصمیم به اضافه کردن چنین محصولی به سبد کالا‌های توزیع بنمایند، حتماً از عواقب و ریسک‌های فوق‌الذکر اطلاع داشته، با مشاور بیمه آتش‌سوزی خود مشورت نموده و نسبت به عواقب مادی و معنوی این کار آگاه بشوند؛ زیرا تولید‌کنندگان این کالا به علت سود خود هیچ وقت از ضرر‌های مادی و معنوی که اگاهانه یا غیر آگاهانه اقدام به فروش کالایی سرطان‌زا می‌نمایند و اطلاعاتی مبنا بر مضر بودن این محصول منتشر نمی‌نمایند.
نظرات کاربران